شِبه علم در ایام کرونا بر شواهد علمی نادرست تکیه دارد

به گزارش خبرنگار دانشگاه و آموزش ما، اکرم قدیمی در ششمین نشست تخصصی موزه های دانشگاهی کشور با بیان اینکه اهمیت ترویج علم در کاهش شبه علم در دوران کرنا مطرح می شود، افزود: ترویج علم، پلی بین ادبیات سخت علمی و مردم عادی و تلاشی است که اندیشه های علمی را انعکاس دهد.

ششمین نشست تخصصی موزه های دانشگاهی کشور با موضوع موزه های دانشگاهی در زمان کووید ۱۹ به صورت مجازی از سوی شورای موزه های دانشگاهی کشور برگزار شد.

قدیمی ادامه داد: به طول کلی، مهمترین اهداف برای ترویج علم، استفاده از علم و روش علمی در حل مسائل جامعه، باور به توانایی علم در مسایل، آموزش افراد برای استفاده مناسب از علم و فناوری و از همه مهم تر، ‌مبارزه با شبه علم و خرافات است.

وی گفت: شبه علم، رفتار یا باوری است که خود را جای علم جا می زند، اما بر شواهد علمی نادرست تکیه دارد. شبه علم بر پایه تجربیات شخصی یا داستان های قدیمی است. شبه علم نقطه مقابل علم است؛ چرا که ادعاها شاید در ظاهر شکل علمی داشته باشد، اما اساس علمی ندارد.

رییس کرسی یونسکو در ترویج علم، تاکید کرد: شبه علم، موضعی است که خود را به جای علم، توسعه و ترویج آن قرار می دهد. بسیاری از افراد، مصداق هایی مانند کف بینی، طالع بینی و انواع پیشگویی ها دارند. بعد از وقوع کرونا، توجه جامعه جهانی به اهمیت علم جلب می شود و عموم مردم به دنبال اخبار علمی از زبان متخصصان هستند. البته بازار درمان های جایگزین هم خیلی داغ بود.

قدیمی گفت: صدها ادعای ریز و درشت غیرعلمی هم در ایام کرونا به جای علم مطرح شد. همه گیری کووید ۱۹ در جهان بیش از گذشته اهمیت علم نزد عموم را بیشتر کرد؛ چون می خواستند به مطالب علمی دسترسی پیدا کنند. حتی بشر برای کشف واکسن کرونا چشم امید به دانشمندان بسته است.

وی درباره نشانه های شبه علم، خاطرنشان کرد: شبه علم نشانه هایی دارد که در تضاد با خود علم است. به عنوان مثال، ابطال ناپذیری در شبه علم و ابطال پذیری در علم مطرح می شود. هدف اصلی شبه علم، نشر عقاید خرافی و چگونگی مقابله با چالش ها است.

قدیمی خاطرنشان کرد: یکی از نشانه های علم، تکرار شدن است، اما کسانی که شبه علم را مطرح می کنند، از واژگان علمی مانند "بر اساس تحقیقات دانشمندان" استفاده می کنند.

رییس کرسی یونسکو در ترویج علم، تمایز بین علم و شبه علم را سخت دانست و تاکید کرد: برخی افراد هم در تمیز علم از شبه علم دچار مشکل می شوند و اینجاست که جای بحث های ترویجی و اطلاع رسانی علم خالی است.